نگاهی به کتاب ذهن لاک پشت ها: روش هایی برای تسلط بر ریسک

کتاب ذهن لاک پشت ها تالیف کورتیس ام. فیث با ترجمه زینب آذریان و رضا دلیریان با این پیش فرض آغاز می شود که معامله گری را می توان آموزش داد. در ادامه مترجمان کتاب در مقدمه به ریسک و عدم قطعیت در دنیای نامعلوم کنونی اشاره می کنند که بر اساس آن هیچ کس نمی تواند آینده را با دقت صد در صدی پیش بینی کند. مترجمان در مقدمه کتاب بر این مساله تاکید می کنند که بسیاری از موارد و مشکلاتی را که معامله گران در معامله با آن ها دست و پنجه نرم می کنند، می توان در جنبه های دیگر زندگی نیز مشاهده کرد. در چنین وضعیتی نکته مهم این است که باید در همه حال خود را برای هر رخدادی آماده کرد. به همین دلیل است که آشنایی با ریسک و پذیریش و مدیریت آن امری ضروری است. 

پیش گفتار مولف کتاب با جمله ای از جیمز بریانت کانانت آغاز می شود: لاک پشت فقط زمانی پیشرفت می کند که گردن خود را از لاک بیرون بیاورد. کورتیس ام. فیث معتقد است روش بسیاری از بهترین معامله گران در مواجهه با ریسک، شبیه به شیوه برخورد لاک پشت ها با ریسک است.

بخش اول کتاب ذهن لاک پشت ها به هفت قانون برای  تسلط بر ریسک اختصاص دارد. ابتدای فصل اول این بخش از کتاب جمله ای از رالف والدو امرسون را بر خود دارد: زندگی تان را با ترس و تردید هدر ندهید؛ خود را وقف کارهایی کنید که می دانید با انجام درست آن ها بیشترین آمادگی را برای سال های پیش رو کسب خواهید کرد. در این فصل کورتیس ام. فیث، ناتوانایی جمعی جامعه برای مقابله با عدم قطعیت به شیوه ای منطقی را یکی از دلایل اصلی هدر دادن، تاخیر و تخصیص ضعیف منابع می داند.  

فصل دوم کتاب نیز با جمله ای از اچ. جکسون براون، جی آر آغاز می شود: از بالا رفتن از درخت نترسید، میوه ها همیشه در بالای آن  قرار دارند. به نظر کورتیس ام. فیث، هیچ کس حتی متخصصان اقتصادی نیز نمی توانند پیش بینی هایی با دقت صد در صد داشته باشند. چنان که ادگار آر. فیدلر می گوید: با پرسیدن پنج سوال از پنج اقتصاددان، پنج پاسخ متفاوت دریافت خواهید کرد. اگر یکی از آن ها به هاروارد رفته است، از ششمین نفر بپرسید! در حقیقت در سیستم های پیچیده فقط یک انتخاب یا یک پاسخ درست وجود ندارد و بهترین کار این است که حدسی آگاهانه داشته باشیم. حدس آگاهانه تخمینی است که بر مبنای اطلاعات و تجربه زده می شود. به عقیده نویسنده کتاب، عدم قطعیت محرک ریسک است و میزان مشارکت است که میزان در معرض ریسک قرار گرفتن را تعیین می کند. چرا که مسیر بدون ریسک همیشه بهترین مسیر نیست. 

نویسنده در فصل سوم از بخش اول کتاب به واقعیت عدم قطعیت اشاره می کند و می گوید:۷

بهترین تصمیم وجود ندارد. کورتیس ام. فیث معتقد است اگر در زمان ایجاد پرتفوی (سبد سهام) به این فکر کنید که همه چیز ایده آل است، خود را به سرعت در معرض زیان قرار داده اید. نویسنده از این مساله به تئوری قوی سیاه می رسد که استعاره ای است از پیشامدهایی که وقوع آن ها شگفت انگیز و بسیار نادر است و چون کسی به طور معمول انتظار وقوع آن را ندارد، وقتی که اتفاق می افتد، مردم در توجیه دلایل وقوع چنین پدیده هایی به استدلال غیر عقلانی و خرافی روی می آورند. فرهنگ غرب قوی سفید را مظهر پاکی تصور می کردند و از آنجایی که عامه مردم قوی سیاه ندیده بودند، وجود آن را مظهر و نماد شر می پنداشتند. استعاره قوی سیاه برای نخستین بار توسط نسیم طالب در کتاب قوی سیاه برای پدیده هایی با سه ویژگی زیر به کار گرفته شد:

الف- پیشامدهای به شدت نادر

ب- غیرقابل پیش بینی بودن پیامدهای چنین پیشامدهایی

ج- احتمال وقوع کم و عدم مشاهده آن ها در شرایط طبیعی که باعث پیش داوری های خرافی، غیر منصفانه و غیر منطقی توسط عوام می شود. این رده از پدیده ها در طول تاریخ تاثیر بسیار شگرفی بر جوامع بشری و نحوه زندگی آن ها گذاشته است. برای مثال قبائلی بدوی، زلزله را خشم خدایان تلقی و برای فرو نشاندن این خشم، انسان قربانی می کردند. 

در ادامه کورتیس ام. فیث عدم قطعیت را از سیستمی می داند که کنترلی بر آن وجود ندارد. او مثالی از آب و هوا می زند که شاید نامطمئن ترین سیستمی باشد که بشر هر روز با آن مواجه است. بنا به نظر نویسنده، بازارهای مالی هم به همین شیوه عمل می کنند. بنابراین عوامل بسیار زیادی با ماهیت های بسیار متفاوت باید دست به دست هم بدهند تا بتوان قیمت های آینده را به طور قابل اعتمادی پیش بینی کرد. بر این اساس می توان در مورد ریسک های عدم قطعیت تصمیم به جا گرفت. در اصل عدم قطعیت را نمی توان حذف کرد. چرا که انسان های بدوی نیز از ریسک می ترسیدند و هر زمان که امکان پذیر بود، از ریسک اجتناب می کردند. اما گذشت زمان و توسعه یافتن تمدن، باعث شد که انسان ها با وجود مانعی به نام ذهن بدوی، بتوانند تعامل با روش های پیچیده ای را آغاز کنند. به عقیده کورتیس ام. فیث بهترین استراتژی برای عدم قطعیت این است که همواره می توان ذهنیت خود را تغییر داد. او توصیه می کند در وضعیت عدم قطعیت، در مورد موقعیت خود واقع بین باشید و به طور مداوم وضعیت را بررسی کنید و به طور جدی به دنبال شواهدی باشید که از کار افتادن برنامه اصلی را نشان می دهد. فیث بر این نظر است اصولی را که به عنوان یک معامله گر در مواجهه با عدم قطعیت بازار یاد گرفته است، قابل تعمیم به کارهای دیگر می باشد. او معتقد است در زمینه معامله گری، معمول ترین بحران های کاری شامل ترکیبی از عدم قطعیت، منابع محدود و نیاز به تصمیم گیری سریع و موثر است. برای همین متخصصانی را که می دانند چگونه ریسک را مدیریت کنند، استادان ریسک می نامد.